Katja Urban: schrijven en leven

Schrijfster, biografe, schrijfcoach, schrijfdocente en verhalenvertelster



woensdag 14 maart 2012

Gewelddadige seksbom & ik?

Het voordeel van je boekenkast verhuizen van je tijdelijke werkkeet in ons ieniemienielogeerkamertje naar mijn nieuwe kantoor op onze ruime, lichte, eindelijk verbouwde zolder, is dat je de moeite neemt om de inhoud kritisch te keuren. Dilemma's zijn bijvoorbeeld de in je jeugd stukgelezen boeken die niemand in het gezin ooit nog zal openslaan, maar waar de band te emotioneel mee is om ze bij het oud papier te zetten. Miranda Blaise heetten ze bij mij: ik heb ze in het Engels (daar heette ze Modesty Blaise), Nederlands en als strip; allemaal verslonden en grondig herkauwd. Veel scènes kan ik nu nog uit mijn hoofd navertellen, inclusief kwinkslagen.


Wat had ik met die gewelddadige seksbom, waarschijnlijk geschapen voor een mannelijk lezerspubliek? Ik kon vluchten voor mijn onbegrepen en dus onbestemde angsten. Want Miranda was nooit bang, wist altijd voor elke dodelijk hopeloze situatie een uitweg door wanhoop geen kans te geven en altijd maar bezig te zijn met de vraag: hoe ga ik dit spelletje winnen? Ook als ze vastgebonden in een cel lag te wachten op haar executie. In mijn fantasieën was ze het antwoord op mijn angsten. In werkelijkheid natuurlijk niet, want als je vader weer eens een onverwachte woede-uitbarsting had of zich hulde in een zenuwslopende zwijgzaamheid, hielp daar geen gevechtstrucje tegen. En in mijn echte dromen, waar vertrouwde mensen in vreselijke monsters veranderden, verstijfde ik van angst en bleven Miranda’s oplossingen niet tevoorschijn buiten mijn bewustzijn.

Maar in mijn dagdromen was ze ook het antwoord op mijn onbegrepen angsten voor groepshysterie. Want zij leidde haar eigen misdaadgroep en bestreed andere groepen. Alleen, met haar partner of met ‘haar mensen’, hele of halve misdadigers, verschoppelingen van de maatschappij die ze ooit eens had geholpen of een boeddhist die eens haar leven had gered. Langzaam ontwikkelde ook ik het vermogen om de meest onwaarschijnlijke randfiguren een plekje in bijvoorbeeld mijn orkestcommissie te gunnen en een rol te geven die ze aankonden, al dan niet met mijn coaching. De nerd mocht van mij alle verzekeringsvraagjes uitzoeken, het muurbloempje beheerde de penningen en de brutale soliste mocht de contacten met het Franse koor voor haar rekening nemen. Ik als voorzitter verdeelde en heerste. Maar o, jee, als ik geen voorzitter mocht zijn en zo kwam ik op managementschool Nyenrode terecht…

Met mannen deed Miranda wat ze wilde: zin in een bedpartner? Alleen af en toe een lieverd en altijd buiten 'crime-uren' en buiten haar crime-netwerk. En natuurlijk begon en eindigde een affaire alleen op haar eigen initiatief. Goh, waar herken ik dat patroon toch van? Dat dit wel een erg instrumenteel begrip van liefde was met weinig uitzicht op een gelijkwaardige relatie, leerde ik pas veel later langs geheel andere weg. Oftewel: met vallen en opstaan.

Intussen, na vele jaren therapie een hele hoop zelfvertrouwen en wijsheid verder, zit ik met uiteenvallende en vergeelde Miranda’s in mijn handen naast de boekenkast. Ik kan geen afscheid nemen en zet ze in het boekenkastje dat op de logeerkamer blijft. Wie weet komt er nog eens een angstig vriendinnetje van Tim logeren…

Het wordt toch eens tijd dat ik mijn eigen autobiografie ga schrijven. En wel aan de hand van mijn boekenkast. Mijn favoriete prentenboeken staan gelukkig al bij Tim in de kast. Nog een interessante vraag: welke boeken ontbraken er eigenlijk in mijn boekenkast en waarom?

vrijdag 9 maart 2012

Hoe helpt vasten een ondernemer?

Eens per maand ontbijt ik met een paar christelijke ondernemers uit Almere (www.cvmv.nl). Dan vragen we elkaar kritisch: hoe christelijk doe jij eigenlijk zaken? Of: in hoeverre helpt jouw geloof je als ondernemer? Vanochtend was het mijn beurt om de openingsvraag te stellen. Aangezien we in de 40-dagentijd voor Pasen zitten, vroeg ik: wat kan vasten je als ondernemer opleveren?

Geen vraag waar ik zelf al een pasklaar antwoord op had. Ik had op eigen gelegenheid wel eens geprobeerd te vasten, maar met 47 kg en een standaard lage bloeddruk bleek dat niet echt een goed idee. Maar alsof het zo moet zijn, merk ik de afgelopen weken aan mijn lichaam dat vegetarische avondmaaltijden me veel en veel fitter doen voelen en dat ik gewoon ook niet meer zo’n zin heb in vlees. Liever die honderd soorten kaas van de kaasboer op brood of paddenstoelen op mijn pasta, knapperig gebakken tofu, tempé of Indische eitjes op mijn rijst, vis bij mijn piepers of Indiase linzencurry over mijn naanbroodje. Iets anders tussendoor snoepen dan fruit of een mueslireep als mijn hoofd te licht dreigt te worden, is nooit een behoefte geweest en chips heb ik überhaupt niet in huis. Ik kom gewoon niet op het idee om dat te kopen. Maar het is nooit een overtuiging geweest, ik eet gewoon waar ik zin in heb. En wel elke drie uur, want anders sta ik te tollen op mijn benen.

Vanochtend kwamen we erachter dat vasten niet alleen maar met voedsel te maken heeft. Ik hoorde mezelf concluderen dat het ook te maken heeft met het loslaten van je dagelijkse mallemolen. Het vasten dat ik kende, was zo’n doel op zich. Maar nu heb ik geleerd dat het een middel is om tot een doel te komen. In feite maak je jezelf leeg om meer ruimte te creëren voor bezinning: waar sta ik, waar wil ik heen en hoe ga ik dat aanpakken? Of je daar nu een God aan wilt verbinden of niet, doet er volgens mij niet zoveel toe; het gaat om de essentie.

Ariane Inden kwam gelijk bovendrijven bij me: “In tijden van crisis (gedwongen vasten, fantaseer ik er nu bij) vraag ik mijn mensen: ‘Wie heeft er ideeën waardoor we hier beter uitkomen dan vóór de crisis?’ Je wilt niet weten wat er dan aan ongebreidelde creativiteit los komt om weer mee verder te gaan!” Want dat is wat er gebeurt als mensen een schaarste ervaren: ze worden ongelooflijk creatief in bedenken wat ze echt graag willen en hoe ze dat zouden kunnen bereiken. En ze durven eindelijk los te laten wat toch niet erg belangrijk lijkt.

En dus besluit ik door te gaan met weinig vlees eten en mijn tussendoortjes te beperken tot fruit. Én elke dag in mijn dagboek mezelf de vraag te stellen: waar sta ik en waar wil ik naar toe? Wat gaat mijn dag van vandaag daaraan bijdragen?
Mijn goeie ouwe pastor uit de Janskerk zou zeggen: Zo moge het zijn.